Gạo Nếp Trứng Khe – Hành Trình Từ Đất Mường: Nét Tinh Túy Cho Bữa Ăn Việt
Gạo Nếp Trứng Khe – Món quà quý giá từ núi rừng Tây Bắc:
Gạo Nếp Trứng Khe là một đặc sản nổi tiếng của xã Miền Đồi, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình. Loại gạo này được mệnh danh là “nữ hoàng gạo nếp” bởi hương vị thơm ngon, dẻo bùi và giá trị dinh dưỡng cao. Nếp Trứng Khe được trồng trên những thửa ruộng bậc thang cao, nơi khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ, tạo nên hương vị đặc trưng không thể lẫn với bất kỳ loại nếp nào khác.
Lịch sử lâu đời:
Lịch sử canh tác lúa gạo ở Việt Nam là một hành trình dài lịch sử, vượt qua hàng nghìn năm với sự đóng góp của nhiều nền văn hóa, từ cổ xưa đến hiện đại. Người dân ban đầu phải vượt qua không ít khó khăn, hàng ngày đối mặt và chiến đấu với thiên nhiên để tồn tại và phát triển. Họ đã nâng cao cuộc sống của mình và cộng đồng thông qua tinh thần sáng tạo, sức chịu đựng và kinh nghiệm sống. Nghề nông, từ thời xa xưa, đã giúp họ đạt được cuộc sống ổn định, tạo dựng cộng đồng làng xã có tổ chức, tiến bộ và phát triển bền vững, được lưu truyền qua các thế hệ trong suốt 10.000 năm.
Hiện nay, tại xã Miền Đồi, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình, cộng đồng người Mường vẫn kiên trì bảo tồn một giống lúa nếp cổ với chất lượng đặc biệt. Hợp tác xã nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp Miền Đồi đang nỗ lực không ngừng để nhân giống và phát triển loại nếp này thành thương hiệu “Gạo nếp Trứng Khe” độc đáo.
Giống lúa nếp cổ quý giá:
Theo câu chuyện từ thế hệ trước kể lại, người Mường luôn trân trọng các giống lúa nếp, đặc biệt là giống lúa nếp cái, hay còn được gọi là “Tlởng khe” trong tiếng Mường, có nghĩa là “Trứng khe”. Tên gọi này bắt nguồn từ hình dạng tròn và nhỏ của hạt gạo, tương tự như trứng của con ngóe, một loài vật có màu vàng sậm tương tự màu thóc của “Tlởng khe”. Đặc biệt, mùa sinh sản của con ngóe cũng trùng với thời gian gieo trồng lúa nếp, góp phần bảo vệ mùa màng khỏi sâu bệnh.
Mỗi hạt gạo nếp Trứng Khe đều có một điểm nhấn đặc biệt là mắt khuyên rõ nét, sâu và sậm màu, tạo nên vẻ đẹp sinh động như viên ngọc. Gạo mang một màu trắng sữa, với hương thơm ngọt, tươi mới, khơi gợi cảm giác của đất núi tự nhiên và trong lành. Khi được nấu, gạo nếp Trứng Khe tạo nên hương vị thanh mát, nhẹ nhàng nhưng đầy quyến rũ và ngọt ngào, hấp dẫn mọi giác quan.
Giá trị dinh dưỡng cao:
Gạo nếp nói chung và gạo nếp Trứng Khe nói riêng là nguồn thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng, chứa đựng protein, tinh bột, đường, vitamin nhóm B phong phú và các chất vô cơ. Phương pháp nấu gạo nếp truyền thống của người Mường là sử dụng chõ đồ bằng than củi hoặc bếp ga. Nếp được ngâm trong nước khoảng 5-6 tiếng, sau đó cho vào chõ và đồ chín. Khi nếp chín, dỡ ra nong và đậy bằng lá chuối hoặc lá sung để giữ được hương vị thơm ngon.
Món quà ý nghĩa:
Gạo Nếp Trứng Khe là món quà ý nghĩa dành tặng cho người thân, bạn bè. Nếp Trứng Khe có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như xôi, bánh chưng, bánh tét, kẹo nếp,… mang hương vị thơm ngon, dẻo bùi, đậm đà bản sắc Việt Nam.